-
1 кәгъбә
сущ.1) рел. Каа́ба (мечеть в городе Мекка, считающаяся центром мусульманства)дөя, Кәгъбәгә барып, хаҗи булмас — (посл.) верблю́д, хоть дойди́ до Каа́бы, не ста́нет хаджи́
2) перен. куми́р, и́дол, фети́шкүңелем кәгъбәсе — куми́р души́ мое́й
-
2 күңел кәгъбәсе
куми́р (души́); возлю́бленный, возлю́бленнаяи, күңелемнең кәгъбәсе — о, моя́ возлю́бленная
-
3 шәгъбә
сущ.; уст.отделе́ние, отде́л, се́ктор ( в учреждении) -
4 кәгъбә
-
5 кәгъбә
-
6 күңел
I сущ.1) душа́, се́рдце || душе́вный, серде́чныйкүңелне тынычландыру — успоко́ить ду́шу (сер́дце)
күңел кичерешләре — душе́вные (серде́чные) пережива́ния
күңел җылысы — душе́вная теплота́
күңел кыйналу — душе́вно страда́ть
күңел пошыну — душа́ не на ме́сте
күңел рәхәтләнү — блаже́нствовать душо́й
күңел теләү — захоте́ть
кеше күңеле - кара төн — (посл.) чужа́я душа́ - потёмки
2)а) вну́тренний, духо́вный миркүңел байлыгы — бога́тство духо́вного ми́ра
күңеле шундый — духо́вный мир его́ тако́в
б) хара́ктер, сво́йство хара́ктеракүңеле каты - теле татлы — (погов.) хара́ктер его твёрд, (но) речь сла́дка
3) расположе́ние духа́; настрое́ние, дух; самочу́вствиекүңелем бозылды — у меня́ испо́ртилось настрое́ние (от чего-л.)
4)а) симпа́тия, любо́вь; расположе́ние, устремле́ние к кому, чему-л.минем сиңа күңелем бар — у меня́ есть симпа́тия к тебе́
ана күңеле балада, бала күңеле далада — (посл.) любо́вь ма́тери - к дитя́ти, а у того́ - к степи́
б) диал. жела́ниекүңелем шул — моё жела́ние таково́
5) ду́мы, мысль, мы́сли; созна́ниекүңеле бу эштән ерак — ду́мы его́ далеки́ от э́того де́ла
6) па́мятькүңелдә йөртү (саклау) — храни́ть в па́мяти
7) интуи́ция, душа́күңеле белән сизенү — чу́вствовать, чу́ять душо́й; интуити́вно дога́дываться
күңелем алдамый — интуи́ция (меня́) не обма́нывает (меня́ не подво́дит)
8) в знач. нареч. күңелдә в уме́бишне язабыз, бер күңел(дә) — пять запи́шем, оди́н в уме́
•- күңел аздыру
- күңел аздыручы
- күңел азу
- күңел белән
- күңелем белән
- күңелең белән
- күңеле белән
- күңел белән уйлап
- күңел белән уйлау
- күңел беркетү
- күңел биздергеч
- күңел кайтаргыч
- күңел биздерү
- күңел кайтару
- күңел боегу
- күңел борчылу
- күңел тынычсызлану
- күңел бушату
- күңел газабы
- күңел газаплары
- күңел йомшару
- күңел йомшау
- күңел кайту
- күңеле кайту
- күңел киңлеге
- күңел күтәрелү
- күңел күтәрү
- күңел күтәрмәү
- күңел күтәрә алмау
- күңел нечкәртү
- күңел нечкәрү
- күңел өчен
- күңелен күрү
- күңелен табу••күңел белән дә, тәне белән дә — душо́й и те́лом
күңел(е) буш — (мне, тебе́, ему́) ску́чно, в (мое́й, твое́й, его́) душе́ пустота́
күңел даруы — бальза́м для души́; лека́рство от душе́вных мук
күңел җиңеләю — полегча́ть на душе́
күңел(не), күңелен җиңеләйтү — облегчи́ть (отвести́) ду́шу; изли́ть ду́шу
күңел иләсләнү — искуша́ться душо́й
күңел йогышу (йогу) — см. күңел яту
күңел курку — опаса́ться всей душо́й, си́льно боя́ться, тру́сить
күңел капчыгын чишү — изли́ть ду́шу (букв. развяза́ть мешо́к души́)
күңел (күңеле) киңәю — расще́дриться душо́й
күңел (күңеле) китек (сынык) — оби́женный (жизнью, обстоятельствами); впа́вший в уны́ние; нужда́ющийся в подде́ржке
күңел котырыгы (азынуы) — распу́щенность, жа́дность (до наслаждений, славы и т. п.)
күңел кошы — поэт. возлю́бленная (букв. пти́чка души́)
күңел кылы (кыллары) — поэт. стру́ны души́
күңел кылына тию — затро́нуть чу́вствительные стру́ны (души́)
күңел кымырҗу — беспоко́иться, име́ть жела́ние
күңел кытыклану — зуде́ть || зуд в душе́; лёгкое возбужде́ние в душе́
күңел кәгъбәсе (күңелгә кәгъбә) итү (кылу) — де́лать, сде́лать возлю́бленной (возлю́бленным); сде́лать да́мой се́рдца
күңел күге — поэт. духо́вный мир (букв. небеса́ души́)
күңел сүрелү — разочарова́ться; охладе́ть душо́й
күңел сыну — па́дать/пасть ду́хом; надломи́ться (вследствие неудач, разочарований и т. п.)
күңел (күңеле) тар — чёрствый, злой (душо́й); зави́стливый; скупо́й
күңел тарлыгы — чёрствость, злость в душе́; зави́стливость; ску́пость
күңел тарлыгыннан — от за́висти
күңел тартуы — влече́ние се́рдца
күңел тартылу — вле́чься, тяну́ться (о душе, сердце)
күңел (күңеле) төзек — с до́брыми чу́вствовами; добронра́вный, благонра́вный
күңел төзеклеге — до́брый настро́й души́, добронра́вие, благонра́вие
күңел (күңелеңне) төшерү — поддава́ться, подда́ться уны́нию
күңел тулу — расчу́вствоваться, доходи́ть до слёз; пла́кать от полноты́ чувств
күңел түгелү — см. күңел ташу
күңел үсү (үсеп китү) — окрыля́ться/окрыли́ться душо́й (после хорошего обращения, одобрения, успеха и т. п.)
күңел (күңеле) хуш — в до́бром расположе́нии ду́ха
күңел хушлану — удовлетворя́ться, умиротворя́ться ( малым)
күңел хушлыгы — удовлетворе́ние, умиротворе́ние, дово́льство ( малым)
күңел эрү — отта́ять душо́й
күңелгә авыр булу (килү, тоелу) — быть в тя́гость душе́; душа́ не лежи́т; дави́ть на ду́шу
күңелгә авырлык — тя́жесть на душе́
күңелеңә авыр алма, ләкин... — не воспринима́й тяжело́, но... (при нелицеприятном высказывании кому-л.)
күңелгә (кереп) утыру — ( навсегда) запомина́ться; запечатле́ться в душе́
күңелгә китерү — вспомина́ть, вспо́мнить (усилием воли, специально)
күңелгә таш булу (булып төшү) — лечь ка́мнем на́ душу (на́ сердце)
күңелгә төен (төер) — оса́док на душе́
күңелгә ут салу (ягу) — см. ут салу
күңелгә якын алу — принима́ть/приня́ть бли́зко к се́рдцу
күңелгә яту — нра́виться, понра́виться
күңелгә ятышлы (ятымлы) — уго́дный душе́
күңелдән алып ташлау — забы́ть насовсе́м, предава́ть забве́нию
күңелдән китмәү — остава́ться в па́мяти; ника́к не забыва́ться
күңелем синдә генә — то́лько к тебе́ лежи́т моё се́рдце
яшь чагында кемне сөйсәң, күңелең шуңарда була — ( песня) кого́ лю́бишь в мо́лодости, к тому́ и лежи́т се́рдце
күңелләр күтәренке — дух ( наш) бодр; настрое́ние припо́днятое
күңелең булсын! — будь по-тво́ему!
күңелне йомшарту — смягча́ть/смягчи́ть ду́шу (кого-л.), ублажа́ть (кого-л.)
- күңел җитүкүңелемне (өметемне) өзмим әле — я ещё наде́юсь на твою́ любо́вь
- күңел капчыгы
- күңел чиләге
- күңел чүлмәге
- күңел каралу
- күңел киң
- күңеле киң
- күңел китеклеге
- күңел кубу
- күңел кузгалу
- күңел кәгъбәсе
- күңел көзгесе
- күңел күзе
- күңел өшеткеч
- күңел салу
- күңел тарту
- күңел төбе
- күңел төшү
- күңел туңу
- күңел түре
- күңел түреннән
- күңел утыру
- күңел яту
- күңелгә яту
- күңелгә беркетү
- күңелгә керү
- күңелгә килү
- күңелгә салу
- күңелгә тию
- күңелдә төен булу
- күңелдә төер булу
- күңелдә төер булып калу
- күңелдә төер булып тору
- күңел ташу
- күңелгә утыру
- күңелдән чыгару
- күңелен алу
- күңелен аудару
- күңелен аулау
- күңелен сындыру
- күңелен китү
- күңел ачу
- күңелен ачу
- күңеле булу
- күңел булу
- күңелне биләү
- күңелен биләү
- күңелне бәйләү
- күңелне киң тоту
- күңелеңне киң тот!
- күңелне тырнау II сущ.; диал.грудь; торс, бюсткүңелдән ары күренми ул — то, что ни́же бю́ста, не должно́ быть ви́димым (т. е. неприлично рассматривать)
-
7 кыйбла
сущ.1) кыбла́ (сторона, куда обращаются взорами во время молитвы мусульмане)2) кыбла́ ( название храма в Мекке); см. тж. кәгъбә3) перен.а) центр внима́ния; сосредото́чение по́мыслов и устремле́нийкүңелемнең кыйбласы — свет мое́й души́
б) иде́йная напра́вленность, убежде́ние ( кого)4) перен.; разг. юг || ю́жныйкыйблага караган — обращённый к ю́гу
кыйбладан искән җил — ве́тер с ю́га
кыйбла тарафы — ю́жная сторона́
кыйбла йолдыз — астр. Вене́ра
-
8 käğbä
См. также в других словарях:
кәгъбә — 1. КӘГЪБӘТУЛЛА – Согуд Гарәбстанының Мәккә шәһәрендәге сөнни мөселманнар күктән иңгән, изге дип санаган кара таш куелган һәм хаҗга баруның төп максаты булган мәчет 2. күч. Игътибарны, күңелне бик нык җәлеп иткән әйбер яки күренеш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шәгъбә — иск. Бүлек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бæгъбæгъгæнаг — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнгæ — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнгæйæ — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнинаг — з.б.п., нæгтæ … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнæг — з.б.п., нджытæ … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнæггаг — з.б.п., ггæгтæ … Орфографический словарь осетинского языка
бæгъбæгъгæнæн — з.б.п … Орфографический словарь осетинского языка
быгать — I быгать I., обыгать, обыгнуть огибать, обогнуть, закутать (сев. вост.), обыга, обыгало, обыгутка верхняя одежда, дождевик, шуба . Во всяком случае, от бгать гнуть с итеративным ы . Слово относят к *гъбати; см. гнуть, гибкий, напр. у Даля;… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
зәмзәм — 1. Мәккәнең кәгъбә янындагы изге чишмәсе. Шул чишмәнең хаҗга баручылар эчә яки алып кайта торган суы 2. күч. Исерткеч эчемлек, хәмер, аракы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
